Saçkıran nedir ve belirtileri nelerdir?

Saçkıran, tıbbi adıyla "alopesi areata," bağışıklık sisteminin saç köklerine yanlışlıkla saldırması sonucu ortaya çıkan bir otoimmün hastalıktır. Bu durum, genellikle saçlı deride, ancak bazen kaş, kirpik, sakal veya vücudun diğer kıllı bölgelerinde ani ve yama şeklinde dökülmelere neden olur. Saçkıran bulaşıcı değildir ve genellikle ağrı veya kaşıntıya yol açmaz, ancak psikolojik olarak rahatsız edici olabilir. Hastalık her yaşta görülebilir, ancak çoğunlukla çocukluk veya genç yetişkinlik döneminde başlar. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik yatkınlık, stres veya çevresel faktörler tetikleyici olabilir. Saçkıranın şiddeti kişiden kişiye değişir; bazılarında küçük bir bölgede sınırlı kalırken, diğerlerinde yaygın saç kaybına (alopesi totalis) veya tüm vücut kıllarının dökülmesine (alopesi universalis) ilerleyebilir.

Saçkıranın başlıca belirtileri şunlardır:

• Ani ve yuvarlak/oval şekilli saç dökülmesi: Genellikle bir veya daha fazla, para büyüklüğünde düzgün sınırlı dökülme alanları oluşur. Bu bölgelerde saç tamamen kaybolabilir ve deri pürüzsüz görünür.
• Kısa ve kırık saçlar: Dökülme alanlarının kenarlarında, "ünlem işareti" şeklinde kısa saçlar görülebilir; bu saçlar kökten uca doğru incelir ve kolayca kopar.
• Kaş, kirpik veya sakal dökülmesi: Saçkıran sadece saçlı deriyi etkilemeyebilir; yüz veya vücudun diğer bölgelerinde de benzer dökülmeler olabilir.
• Tırnak değişiklikleri: Bazı hastalarda tırnaklarda çukurcuklar, beyaz lekeler, pürüzlülük veya tırnak kaybı gibi problemler görülebilir; bu, hastalığın şiddetli formlarıyla ilişkili olabilir.
• Dökülme öncesi hafif kaşıntı veya yanma: Nadiren, saç dökülmesi başlamadan önce etkilenen bölgede hafif bir kaşıntı veya hassasiyet hissedilebilir, ancak bu yaygın değildir.

Saçkıran belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve dökülme alanları zamanla büyüyebilir veya yeni bölgeler ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda saçlar kendiliğinden yeniden çıkabilir, ancak bu süreç aylar veya yıllar alabilir ve tekrarlayıcı olabilir. Eğer saç dökülmesi fark edilirse, doğru teşhis ve tedavi için bir dermatoloğa başvurmak önemlidir.